سیزدهمین روز از سال نو روز سیزده فروردین که درایران بنام روز طبیعت نامگذاری شده ومردم دراین روز با خانواده به دامن طبیعت ودشت وکوه وصحرا پناه میبرند و این روز را با شادمانی سپری کرده و به اصطلاح سیزده را بدر میکنند برهمه هم میهنان مبارکباد.
سیزدهم فروردین در حقیقت جشن شادمانی و سرور مردم است که به خاطر شکوفایی دوباره طبیعت برگزار میشود.این روز، پیوند با طبیعت، جمع شدن خانواده به دور هم و تفریح و سرگرمی را به همراه دارد و در یک کلمه، نشاط بخش است. روز فروردین شاید بهترین روز فروردین باشد روزی که علاوه بر دور هم جمع شدن آشنایان، برخورداری از مواهب طبیعی الهی نیز شیرینی آن را دو چندان میکند. سیزده به در یا جشن بدرقه نوروز از مهمترین رسوم مشترک در میان اقوام ایرانی است که طی سالهای اخیر روز آشتی با طبیعت نیز تلقی میشود.
ایرانیان از گذشتههای دور، با آغاز بهار و ورود به سال جدید و پس از چند روز دید و بازدید و تبریک سال نو، گویا برای تکمیل شادی خود و دورکردن غم و غصه و خمودگی، درروز سیزدهم فروردین ماه، با بیرون آمدن از خانه و پناه گرفتن در طبیعت، مراسم سیزده به در را اجرا میکنند. در همه شهرها و روستاها و عشیرههای ایران، خانوادهها به صورت گروهی، گاه چند خانواده با هم غذای ظهر را آماده کرده و آجیل و خوردنیهای سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت میروند و سبزه هفت سین را با خود برده و به آب روان میسپارند .به دامن صحرا و طبیعت رفتن، شوخی و بازی کردن، دویدن، تاب خوردن و در هر حال شاد بودن، از ویژگیهای روز سیزده بدر است. گره زدن سبزه به نیت باز شدن گره دشواریها و برآورده شدن آرزوها، از دیگر رسوم این روز است. هرچند طبیعت همواره در ایران مورد احترام و ستایش بوده است اما متاسفانه طی سال های اخیر تعدادی از افراد زباله های خود را در روز سیزدهم فروردین بدون توجه به محیط زیست در دامان طبیعت رها میکنند. این امر موجب نازیبا شدن دامان طبیعت پس از تمام شدن گشت و گذار مردم میشود. بنابراین در این روز به مردم توصیه میشود که نسبت به پاکیزگی محیط زیست، توجه کافی داشته باشند.
به هر حال، جشن سیزده بدر، پایان بخش مراسم نوروزی است که در روز سیزدهم فروردین ماه اتفاق میافتد و در حقیقت طلایه ای برای آغاز کار و فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و کشاورزی از روز پس از آن در طول سال است. در این روز که پایان دوره نوروزی تلقی میشود، مردم در دشت و بیابان و در فضای سبز بهاری گرد میآیند و به شادی میپردازند. در این روز پایانی نیز چون روزهای دیگر عید، خوراکی ویژه همچون آش رشته و دیگر خوراک های سبزی دار میپزند. گندم هایی را که برای سفره هفت سین رویانیدهاند با خود به صحرا میبرند و با انداختن آن در جوی و رود و بیرون از خانه نحسی سیزده را که یا به آن معتقدند و یا بنا به رسم کهن، آن را خوش یمن تلقی نمیکنند از خود و خانواده دور میسازند. این باور همگانی چنان است که اگر خانوادهای نتواند به علتی تمام روز را به باغ و صحرا برود، به ویژه با دگرگونیهای جامعه شهری امروز، در بعد از ظهرروز سیزدهم، حتی برای زمان کوتاهی هم که شده برای گره زدن سبزه و بیرون کردن نحسی از خانه به باغ یا گردشگاهی عمومی میرود.
اما از گذشــته تاکنــون، دگرگونیهای صنعتی و شغلی، بزرگ شدن شهرها، وسعت خانهسازی و شهرسازی و فراوانی وسایل آمد و رفت باعث شده که خانوادهها در عین حال که استقبال بیشتری نسبت به روآوردن به طبیعت و طبیعت گردی دارند، اما سال به سال مجبور به پیمودن راه بیشتری برای یافتن سبزه و کشتزار جهت گذران سیزده بدر هستند چون رفته رفته استفاده بیرویه و نابجای انسان از طبیعت باعث نابودی آن شده است.
در سالهای اخیر که بحث حفاظت از محیط زیست و اهمیت آن در زندگی انسانها بیشتر مطرح شده است ، متوجه میشویم که گذشتگان ما ، آثار حضور در طبیعت را درک کرده بودند و در پس دور کردن نحسی و غم و غصه از خانه، به دنبال آثاری که طبیعت میتواند روی انسان و برای متحول کردن او بگذارد، بودند. آنان دریافته بودند که نتایج برقراری ارتباط با طبیعت و حفظ آن که در نهایت به نفع انسان و نسلهای آینده است، چیست و به تدریج با آگاهی از این تفکر، نگرش به سیزده بدر نیز تغییر کرد بطوری که در واقع انسان به این باور رسید که درک بیشتر از هستی و نعمتهای خداوند که در محیط زندگی انسان است، فلسفه وجودی روز سیزده بدر را تشکیل میدهد که طی سالهای اخیر به روز طبیعت نامگذاری شده است. طبیعتی که همواره در ایران مورد احترام و ستایش بوده و مردمان این سرزمین در حفظ و پاکیزگی آن کوشیده اند .