انتشارات شکوریان
با پذیرش برجستگی نقش انسان و سرمایه انسانی در توسعه فرهنگی جایگاه ارزش ها در توسعه ی فرهنگی نیز آشکار میشود، زیرا انسان به عنوان عامل توسعه از فرهنگ و ارزش های فردی و اجتماعی خویش پیروی می کند.
انسان محور و هدف توسعه ی همه جانبه است؛ ولی برجستگی نقش او بیشتر در توسعه فرهنگی ظاهر می شود بدین معنا که اساس و پایه و شالوده ی توسعه ی فرهنگی را انسان تشکیل می دهد. شاخص هایی که از توسعه فرهنگی ارایه شده است ـ نظیر میزان گسترش کمّی و کیفی آموزش و پرورش،آموزش عالی، میزان ایجاد فضای مناسب برای پژوهش و آفرینندگی فرهنگی و میزان توانایی در شکوفا سازی استعداد انسان ها، سیاست گذاری مناسب در جهت نهادینه کردن بینش علمی و تحقیقی، قانون پذیری،نظم و انضباط و… همه بر محوریت انسان صحه می گذارند. از این رو باید برای دستیابی به این شاخص ها، فرهنگ توسعه را در جامعه نهادینه کرد؛ بدین معنا که سنت ها، ارزش ها و آرمان های موجود در جامعه را که می تواند عاملی برای تحقق توسعه مورد نظر باشد، در جامعه تشویق و ترویج نمود و نهادهای مناسب با آنها را در جامعه بنیان نهاد، و در عین حال به پالایش عناصر نا مطلوب در فرهنگ همت گماشت.
فقدان فرهنگ کار و تلاش و وجود موانع و محیط نامناسب و نامساعد را می توان عامل اساسی فقر و عقب افتادگی تلقی کرد. بنابر این پیش از هر راهبردی، باید برای رفع موانع و ایجاد محیط مناسب برای رشد و تعالی انسان و فر هنگ کار، طراحی و اجرا شود. انجام این مسئله پیش شرط توسعه است؛ زیرا فرهنگ تحرک، فرهنگ جسارت علمی، فرهنگ خلاّقیت، فرهنگ ریسک پذیری و استقبال از خطر از پیش نیازهای قطعی و الزامی توسعه است.
به همین اندازه رخوت، سستی و عدم تحرک و تلاش، مانع کلیدی توسعه محسوب می شود. علم و تفکر علمی باید به مثابه ی یک فرهنگ، مطرح و از جایگاه اجتماعی لازم بر خوردار باشد.
آنچه در توسعه فرهنگی مهم است، بارور کردن سرمایه ی انسانی است. مقصود از سرمایه انسانی، علم و دانش، قابلیت ها، تجارت و نهایتاً نظم و انضباطی است که ابزارها و دستگاه های فرهنگی در جامعه پدید می آورند.
جعفر شکوریان